سرم AHA چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟ راهنمای جامع و گام‌به‌گام

سرم AHA (آلفا هیدروکسی اسید) یکی از محصولات مراقبتی پوست است که به دلیل خواص لایه‌برداری، روشن‌کنندگی و بهبود بافت پوست، در روتین‌های پوستی بسیار محبوب است. این سرم‌ها برای رفع مشکلات پوستی مانند لک، جوش، منافذ باز و خطوط ریز طراحی شده‌اند و می‌توانند به پوستی صاف، درخشان و یکدست کمک کنند. در این مقاله، به معرفی سرم AHA، نحوه استفاده صحیح، نکات کلیدی، فواید، بایدها و نبایدها و همچنین اطلاعات علمی مرتبط با آن می‌پردازیم.

سرم AHA چیست؟

سرم AHA حاوی آلفا هیدروکسی اسیدها، مانند اسید گلیکولیک، اسید لاکتیک، اسید مالیک یا اسید سیتریک، است که به عنوان لایه‌بردارهای شیمیایی عمل می‌کنند. این اسیدها با حذف سلول‌های مرده سطح پوست، تحریک بازسازی سلولی و افزایش تولید کلاژن، به بهبود ظاهر پوست کمک می‌کنند. سرم‌های AHA معمولاً سبک بوده و به دلیل غلظت بالای مواد فعال، به لایه‌های عمیق‌تر پوست نفوذ می‌کنند. این محصولات برای پوست‌های خشک، مختلط، چرب و حتی پوست‌های مستعد لک مناسب‌اند، اما برای پوست‌های حساس باید با احتیاط استفاده شوند.

کاربردهای اصلی سرم AHA:

• لایه‌برداری ملایم و حذف سلول‌های مرده

• روشن کردن لک‌های پوستی و یکدست کردن رنگ پوست

• کاهش خطوط ریز و چروک

• بهبود منافذ باز و بافت ناهموار پوست

• کمک به درمان جوش و آکنه با پاکسازی منافذ

استفاده از محصول سرم لایه بردار پوست چرب دکتر متی DR.MOTTI پیشنهاد میگردد.

مراحل استفاده صحیح از سرم AHA

برای دستیابی به بهترین نتیجه و جلوگیری از تحریک پوست، مراحل زیر را به ترتیب دنبال کنید:

1. پاکسازی پوست:

   • پوست خود را با یک شوینده ملایم و مناسب نوع پوست (چرب، خشک، مختلط یا حساس) بشویید تا آلودگی‌ها، چربی اضافی و باقی‌مانده آرایش پاک شوند. شوینده‌های ملایم بدون سولفات برای جلوگیری از خشکی پوست توصیه می‌شوند.

   • پوست تمیز بهترین شرایط را برای جذب سرم AHA فراهم می‌کند.

2. خشک کردن پوست:

   • پوست را با حوله نرم به آرامی خشک کنید. سرم AHA باید روی پوست خشک اعمال شود، زیرا استفاده روی پوست مرطوب ممکن است باعث تحریک یا حساسیت شود.

3. تست حساسیت (برای اولین استفاده):

   • اگر برای اولین بار از سرم AHA استفاده می‌کنید، مقدار کمی از آن را روی ناحیه کوچکی از پوست (مانند پشت گوش یا داخل مچ دست) تست کنید و 24 ساعت صبر کنید تا مطمئن شوید پوست شما واکنش حساسیتی نشان نمی‌دهد.

4. اعمال سرم AHA:

   • مقدار کمی از سرم (2-3 قطره یا به اندازه یک نخود) را روی نوک انگشتان یا کف دست بریزید. سرم را به طور یکنواخت روی نواحی مورد نظر (مانند صورت، به جز اطراف چشم و لب) بمالید.

   • با حرکات ملایم و ضربه‌ای، سرم را پخش کنید تا جذب شود. از مالش شدید خودداری کنید.

5. انتظار برای جذب:

   • اجازه دهید سرم به مدت 1-2 دقیقه روی پوست بماند تا کاملاً جذب شود. این مرحله برای جلوگیری از تداخل با سایر محصولات پوستی مهم است.

6. استفاده از مرطوب‌کننده:

   • پس از جذب سرم، از یک مرطوب‌کننده غنی و آبرسان (حاوی موادی مانند هیالورونیک اسید، سرامید یا گلیسرین) استفاده کنید تا از خشکی یا تحریک ناشی از لایه‌برداری جلوگیری شود.

7. استفاده از ضد آفتاب (در روز):

   • اگر سرم AHA را صبح استفاده می‌کنید، حتماً از ضد آفتاب با SPF حداقل 30 استفاده کنید. AHA پوست را به نور خورشید حساس‌تر می‌کند و عدم استفاده از ضد آفتاب می‌تواند باعث لک یا آسیب پوستی شود.

نکات مهم در استفاده از سرم AHA

1. انتخاب سرم مناسب:

   • غلظت AHA: سرم‌های با غلظت 5-10% برای مبتدیان مناسب‌اند. غلظت‌های بالاتر (بیش از 10%) باید تحت نظر متخصص پوست استفاده شوند.

   • نوع پوست:

     • پوست خشک: سرم‌های حاوی اسید لاکتیک که خاصیت آبرسانی دارند، مناسب‌ترند.

     • پوست چرب یا مستعد آکنه: سرم‌های حاوی اسید گلیکولیک برای پاکسازی منافذ و کنترل چربی ایده‌آل‌اند.

     • پوست حساس: از سرم‌های با غلظت پایین یا حاوی اسید ماندلیک (ملایم‌تر) استفاده کنید.

   • محصولاتی مانند سرم گلیکولیک اسید 7% اوردینری یا سرم لاکتیک اسید برای شروع مناسب‌اند.

2. زمان و دفعات استفاده:

   • سرم AHA بهتر است شب‌ها استفاده شود، زیرا پوست در معرض نور خورشید قرار ندارد و می‌تواند بازسازی شود.

   • برای مبتدیان، 2-3 بار در هفته کافی است. پس از عادت کردن پوست، می‌توانید دفعات را به روزانه افزایش دهید.

   • از استفاده بیش از حد (بیش از یک بار در روز) خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث تحریک یا خشکی شود.

3. ترکیب با سایر محصولات:

   • از استفاده همزمان سرم AHA با محصولات حاوی رتینول، ویتامین C خالص یا سایر اسیدها (مانند BHA) خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث تحریک پوست شود. در صورت نیاز، این محصولات را در روزهای مختلف یا صبح و شب استفاده کنید.

   • سرم‌های حاوی نیاسینامید می‌توانند با AHA ترکیب شوند، اما بهتر است ابتدا تست کنید.

4. محافظت از پوست:

   • همیشه پس از استفاده از سرم AHA، از مرطوب‌کننده و ضد آفتاب استفاده کنید تا از پوست در برابر خشکی و آسیب‌های UV محافظت شود.

بایدها و نبایدهای استفاده از سرم AHA

بایدها:

• پوست را تمیز نگه دارید: سرم را روی پوست تمیز و خشک اعمال کنید تا جذب بهتری داشته باشد.

• از مقدار کم شروع کنید: برای جلوگیری از تحریک، با غلظت پایین و دفعات کم شروع کنید.

• روتین منظم داشته باشید: برای مشاهده نتایج (معمولاً پس از 4-8 هفته)، سرم را به طور مداوم استفاده کنید.

• از ضد آفتاب استفاده کنید: محافظت از پوست در برابر اشعه UV برای جلوگیری از لک و آسیب ضروری است.

• با متخصص پوست مشورت کنید: اگر پوست حساسی دارید یا از سرم‌های قوی استفاده می‌کنید، نظر متخصص را جویا شوید.

نبایدها:

• بیش از حد استفاده نکنید: استفاده بیش از حد می‌تواند باعث قرمزی، خشکی یا التهاب پوست شود.

• روی پوست مرطوب نزنید: این کار ممکن است باعث سوزش یا تحریک شود.

• سرم را روی نواحی حساس نزنید: از تماس سرم با اطراف چشم، لب یا زخم‌های باز خودداری کنید.

• از ترکیبات قوی همزمان استفاده نکنید: ترکیب AHA با رتینول یا سایر اسیدها بدون مشورت با متخصص می‌تواند پوست را تحریک کند.

• انتظار نتایج فوری نداشته باشید: لایه‌برداری و بهبود پوست فرآیندی تدریجی است.

فواید استفاده از سرم AHA

• لایه‌برداری ملایم: حذف سلول‌های مرده پوست، باعث صاف‌تر و درخشان‌تر شدن پوست می‌شود.

• روشن‌کنندگی پوست: کاهش لک‌های تیره، هایپرپیگمنتاسیون و ناهمواری‌های رنگی پوست.

• کاهش خطوط ریز و چروک: تحریک تولید کلاژن و بازسازی سلولی به بهبود علائم پیری کمک می‌کند.

• بهبود منافذ و بافت پوست: پاکسازی منافذ و صاف کردن سطح پوست، ظاهری یکدست به پوست می‌بخشد.

• کمک به درمان جوش: با حذف سلول‌های مرده و پاکسازی منافذ، از بروز جوش و آکنه جلوگیری می‌کند.

• افزایش جذب محصولات دیگر: لایه‌برداری پوست باعث می‌شود سایر محصولات مراقبتی (مانند مرطوب‌کننده‌ها) بهتر جذب شوند.

پرسش‌های متداول درباره استفاده از سرم AHA

1. آیا سرم AHA برای پوست حساس مناسب است؟سرم‌های AHA با غلظت پایین (مانند اسید ماندلیک یا لاکتیک) برای پوست حساس مناسب‌اند، اما باید با احتیاط و دفعات کم استفاده شوند.

2. چقدر طول می‌کشد تا نتایج سرم AHA قابل مشاهده باشد؟نتایج اولیه (مانند درخشندگی پوست) ممکن است پس از چند هفته قابل مشاهده باشد، اما برای بهبود لک و بافت پوست، معمولاً 6-8 هفته زمان نیاز است.

3. آیا می‌توان از سرم AHA هر روز استفاده کرد؟برای پوست‌های غیرحساس و پس از عادت کردن، استفاده روزانه (ترجیحاً شبانه) ممکن است مناسب باشد. اما برای مبتدیان، 2-3 بار در هفته توصیه می‌شود.

4. تفاوت سرم AHA و BHA چیست؟AHA (مانند گلیکولیک اسید) روی سطح پوست عمل کرده و برای روشن‌کنندگی و رفع لک مناسب است، در حالی که BHA (مانند اسید سالیسیلیک) به عمق منافذ نفوذ کرده و برای پوست‌های چرب و مستعد آکنه بهتر است.

نتیجه‌گیری

سرم AHA یک ترکیب قدرتمند در مراقبت از پوست است که با لایه‌برداری ملایم، روشن‌کنندگی و بهبود بافت پوست، به داشتن پوستی صاف و درخشان کمک می‌کند. با رعایت مراحل استفاده، انتخاب محصول مناسب با نوع پوست و داشتن روتین منظم، می‌توانید از فواید این سرم بهره‌مند شوید. به یاد داشته باشید که استفاده از ضد آفتاب و مرطوب‌کننده برای محافظت از پوست پس از AHA ضروری است. با صبر و مراقبت مداوم، سرم AHA می‌تواند به بهبود چشمگیر ظاهر پوست شما کمک کند.

منابع علمی

• Bernstein, E. F., et al. (2001). Glycolic acid treatment increases type I collagen mRNA and hyaluronic acid content of human skin. Dermatologic Surgery, 27(5), 429–433. https://doi.org/10.1046/j.1524-4725.2001.00234.x

• Ditre, C. M., et al. (1996). Effects of alpha-hydroxy acids on photoaged skin: A pilot clinical, histologic, and ultrastructural study. Journal of the American Academy of Dermatology, 34(2 Pt 1), 187–195. https://doi.org/10.1016/s0190-9622(96)80110-1

• Green, B. A., Yu, R. J., & Van Scott, E. J. (2009). Clinical and cosmeceutical uses of hydroxyacids. Clinics in Dermatology, 27(5), 495–501. https://doi.org/10.1016/j.clindermatol.2009.06.010

• Kornhauser, A., et al. (2010). The effects of topically applied glycolic acid and salicylic acid on ultraviolet radiation-induced erythema, DNA damage and sunburn cell formation in human skin. Journal of Dermatological Science, 59(1), 19–26. https://doi.org/10.1016/j.jdermsci.2010.04.009

• Tang, S. C., & Yang, J. H. (2018). Dual effects of alpha-hydroxy acids on the skin. Molecules, 23(4), 863. https://doi.org/10.3390/molecules23040863